รูปาวจรกุศลจิต 5 ประเภท

รูปาวจรกุศลจิต คือจิตที่พ้นจาก รูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส มีบัญญัติเป็นอารมณ์เท่านั้น เกิดจากการเจริญสมถกรรมฐานจนจิตเข้าถึงอัปปนาสมาธิระดับรูปฌาน ในอภิธัมมถสังคหะแสดงรูปาวจรกุศลจิตไว้ 5 ประเภทตามระดับของฌาน และองค์ฌานที่แตกต่างกันคือ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตฌาน ปัญจมฌาน เมื่อรูปาวจรกุศลจิตเกิดขึ้นแล้ว สามารถเป็นปัจจัยให้รูปาวจรวิปากจิตเกิดขึ้นในภพหน้าได้ ถ้าฌานสมาบัตินั้นยังไม่เสื่อม

คำสำคัญ: รูปาวจรกุศลจิต5 ฌานจิต ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตฌาน ปัญจมฌาน

รูปาวจรวิปากจิต 5 ประเภท

รูปาวจรวิปากจิต คือจิตที่เป็นวิปาก หรือผลที่เกิดจากรูปาวัจรกุศลจิต5 เกิดขึ้นทำกิจปฏิสนธิ และภวังค์ในรูปภูมิ ในอภิธัมมถสังคหะแสดงรูปาวจรวิปากจิตไว้ 5 ประเภท ตามระดับของฌาน การส่งผลนั้นตรงไปตรงมาคือ รูปาวจรกุศลจิตระดับปฐมฌาน ส่งผลให้เกิดรูปาวจรวิปากจิตระดับปฐมฌาน ที่ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตฌาน และปัญจมฌาน ก็ตรงไปตรงมาเหมือนกัน

คำสำคัญ: รูปาวจรวิปากจิต5 วิปากจิต ปฏิสนธิจิต ภวังค์จิต รูปภูมิ

รูปาวจรกิริยาจิต 5 ประเภท

รูปาวจรกิริยาจิต คล้ายกับรูปาวจรกุศลจิต แต่เป็นจิตที่เกิดขึ้นกับพระอรหันต์เท่านั้น สำหรับปุถุชน จนถึงพระอริยบุคคลเบื้องต่ำ(โสดาบัน สกทาคามี อนาคามี) ไม่สามารถเกิดได้ ในอภิธัมมถสังคหะแสดงรูปาวจรกิริยาไว้ 5 ประเภทตามระดับของฌาน คือปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตฌาน ปัญจมฌาน ข้อแตกต่างระหว่างรูปาวจรกุศลจิตคือ รูปาวจรกิริยาจิต เมื่อเกิดขึ้นแล้ว ไม่เป็นปัจจัยให้เกิดรูปาวจรวิปากจิต ทำกิจปฏิสนธิ หรือภวังค์ในรูปภูมิได้

คำสำคัญ: รูปาวจรกิริยาจิต5 กิริยาจิต