หน้าหลัก ฐานข้อมูลวัด E-Book สนทนาธรรม พระไตรปิฏก ติดต่อเรา
พุทธบริษัท

หน้าหลัก / พระอภิธรรม / อภิธัมมถสังคหะ / จิต121 / กามาวจรจิต54 / มหาวิปากจิต8

มหาวิปากจิต 8 ประเภท

มหาวิปากจิตจัดเป็นกามาวจรจิตชนิดหนึ่ง เป็นผลที่เกิดขึ้นจากมหากุศลจิตที่เคยเกิดขึ้นมาก่อน เมื่อเกิดขึ้นสามารถทำกิจได้ 4 แบบด้วยกันคือ ปฏิสนธิ ภวังค์ จุติ และตทาลัมพนะ ในคัมภีร์อภิธัมมถสังคหะแบ่งมหาวิปากจิตเป็น 8 ประเภท แต่ละประเภทมีความแตกต่าง 3 จุดใหญ่คือ เวทนา ญาณสัมปยุต(ประกอบด้วยปัญญา) และ สังขาริก(มีการชักจูง)
Ebook อภิธัมมถสังคหะ
มหาวิปากจิต8

มหาวิปากจิตประเภทที่ 1

ชื่อภาษาบาลี โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยไม่มีการชักชวน พร้อมด้วยความดีใจ ประกอบด้วยปัญญา)

มหาวิปากจิตประเภทที่ 2

ชื่อภาษาบาลี โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยมีการชักชวน พร้อมด้วยความดีใจ ประกอบด้วยปัญญา)

มหาวิปากจิตประเภทที่ 3

ชื่อภาษาบาลี โสมนสฺสสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยไม่มีการชักชวน พร้อมด้วยความดีใจ ไม่ประกอบด้วยปัญญา)

มหาวิปากจิตประเภทที่ 4

ชื่อภาษาบาลี โสมนสฺสสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยมีการชักจูงชวน พร้อมด้วยความดีใจ ไม่ประกอบด้วยปัญญา)

มหาวิปากจิตประเภทที่ 5

ชื่อภาษาบาลี อุเปกฺขาสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยไม่มีการชักชวน พร้อมด้วยความเฉยๆ ประกอบด้วยปัญญา)

มหาวิปากจิตประเภทที่ 6

ชื่อภาษาบาลี อุเปกฺขาสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยมีการชักชวน พร้อมด้วยความเฉยๆ ประกอบด้วยปัญญา)

มหาวิปากจิตประเภทที่ 7

ชื่อภาษาบาลี อุเปกฺขาสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยไม่มีการชักชวน พร้อมด้วยความเฉยๆ ไม่ประกอบด้วยปัญญา)

มหาวิปากจิตประเภทที่ 8

ชื่อภาษาบาลี อุเปกฺขาสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ สสงฺขาริกํ วิปากจิตฺตํ
(มหาวิปากจิตที่เกิดขึ้นโดยมีการชักชวน พร้อมด้วยความเฉยๆ ไม่ประกอบด้วยปัญญา)
คำสำคัญ: ญาณสัมปยุต ญาณวิปปยุต โสมนัสเวทนา อุเปกขาเวทนา อสังขาริกจิต สสังขาริกจิต

เจตสิกที่เข้าประกอบในมหาวิปากจิต 8 ประเภท

มหาวิปากจิตทั้ง 8 ประเภทมีเจตสิกที่เข้าประกอบเหมือนกัน คือกลุ่มสัพพจิตตสาธารณเจตสิก7(สีเหลือง) กลุ่มย่อยในโสภนเจตสิก(สีเขียว) คือโสภนสาธารณเจตสิก19 และ อัปปมัญญาเจตสิก2 ส่วนอกุศลเจตสิกไม่เข้าประกอบเหมือนกันทั้งหมด

เจตสิกที่เข้าประกอบแตกต่างกัน

มหาวิปากจิตทั้ง 8 ประเภทมีเจตสิกที่เข้าประกอบแตกต่างกัน 2 จุดด้วยกัน จุดแรกคือปิติเจตสิกซึ่งอยุ่ในกลุ่มปกิณกเจตสิก(สีน้ำเงิน) จะเข้าประกอบกับมหาวิปากจิตที่มีความยินดีโสมนัส 4 ประเภทเท่านั้น จุดที่สองคือปัญญาเจตสิกซึ่งอยุ่ในกลุ่มโสภนเจตสิก(สีเขียว) จะเข้าประกอบกับมหาวิปากจิตที่มีปัญญา หรือญาณสัมปยุต 4 ประเภทเท่านั้น

คำสำคัญ: สัพพจิตตสาธารณเจตสิก7 ปกิณกเจตสิก6 โสภนเจตสิก โสภนสาธารณเจตสิก19 วีรตีเจตสิก3 อัปปมัญญาเจตสิก2 อกุศลเจตสิก
มหาวิปากจิต8

พระอภิธรรม 7 คัมภีร์

อภิธัมมัตถสังคหะ
House
ธัมมสังคณี
พระอภิธรรม
วิภังคปกรณ์
House
ธาตุกถา
House
ปุคคลบัญญัติ
House
กถาวัตถุ
House
ยมกปกรณ์
พระวินัย
มหาปัฏฐาน
พระอภิธรรม