หน้าหลัก ฐานข้อมูลวัด E-Book สนทนาธรรม พระไตรปิฏก ติดต่อเรา
พุทธบริษัท

หน้าหลัก / พระอภิธรรม / อภิธัมมถสังคหะ / จิต121

จิตปรมัตถ์ 121 ประเภท

จิตปรมัตถ์คือสภาพธรรมที่รู้อารมณ์ ในคัมภีร์อภิธัมมัตถสังคหะได้แสดงแจกแจงจิตปรมัตถ์ไว้ 121 ประเภท แบ่งออกเป็น 4 กลุ่มใหญ่ตามภูมิของจิตคือ 1.กามาวจรจิต 2.รูปาวจรจิต 3.อรูปาวจรจิต 4.โลกุตรจิต นอกจากการแบ่งตามภูมิของจิตแล้ว ยังสามารถแบ่งตามชาติได้เป็น 4 ประเภทเช่นกันคือ 1.กุศลจิต 2.อกุศลจิต 3.วิปากจิต 4.กิริยาจิต
Ebook อภิธัมมถสังคหะ
แผนผังจิต121

กามาวจรจิต 54 ประเภท

กามาวจรจิต คือจิตที่ยังเป็นไปในกาม มีรูป รส กลิ่น เสียง โผฏฐัพพะเป็นอารมณ์ เกิดในกามภูมิ 11 เป็นส่วนมากได้แก่ อกุศลจิต12 อเหตุกจิต18 มหากุศลจิต8 มหาวิปากจิต8 มหากิริยาจิต8

รูปาวจรจิต 15 ประเภท

รูปาวจรจิต คือจิตที่เป็นรูปฌานพ้นจากรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัส หรือพ้นจากกาม มีบัญญติเป็นอารมณ์เท่านั้น แบ่งตามระดับของรูปฌานได้ 5 ระดับ คือตั้งแต่ปฐมฌาน ไปจนถึง ปัญจมฌาน และแบ่งตามชาติได้ 3 กลุ่มคือ รูปาวจรกุศลจิต5 รูปาวจรวิปากจิต5 รูปาวจรกิริยาจิต5 รวมเป็นทั้งหมด 15 ประเภท
คำสำคัญ: รูปาวจรจิต ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตฌาน ปัญจมฌาน รูปาวจรกุศลจิต รูปาวจรวิปากจิต รูปาวจรกิริยาจิต

อรูปาวจรจิต 12 ประเภท

อรูปาวจรจิต คือจิตที่เป็นอรูปฌาน 4 ระดับ คืออากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญจายตนะ อากิญจัญญายตนะ เนวสัญญานาสัญญายตนะ และแบ่งตามชาติได้ 3 กลุ่มได้แก่ อรูปาวจรกุศลจิต4 อรูปาวจรวิปากจิต4 อรูปาวจรกิริยาจิต4 รวมทั้งหมดเป็น 12 ประเภท
คำสำคัญ: อรูปาวจรจิต อรูปฌาน อากาสานัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน อรูปาวจรกุศลจิต อรูปาวจรวิปากจิต อรูปาวจรกิริยาจิต

โลกุตรจิต 8 หรือ 40 ประเภท

โลกุตรจิต คือมรรคจิต และผลจิต แบ่งตามระดับของมรรคได้ 4 ระดับคือ โสดาปฏิมรรคจิต สกทาคามีมรรคจิต อนาคามีมรรคจิต และ อรหัตมรรคจิต แบ่งตามระดับของผลได้ 4 ประเภทเช่นกัน คือ โสดาปฏิผลจิต สกทาคามีผลจิต อนาคามีผลจิต อรหัตตผลจิต รวมทั้งหมดเป็น 8 ประเภท นอกจากนี้ยังสามารถแบ่งอย่างละเอียดได้ตามระดับของฌานได้ 5 ระดับ ตั้งแต่ปฐมฌาน จนถึง ปัญจมฌาน รวมทั้งหมดแสดงอย่างละเอียดจึงได้ 40 ประเภท
คำสำคัญ: โลกุตรจิต มรรคจิต ผลจิต โสดาปฏิมรรคจิต โสดาปฏิผลจิต สกทาคามีมรรคจิต สกทาคามีผลจิต อนาคามีมรรคจิต อนาคามีผลจิต อรหัตมรรคจิต อรหัตผลจิต

พระอภิธรรม 7 คัมภีร์

อภิธัมมัตถสังคหะ
House
ธัมมสังคณี
พระอภิธรรม
วิภังคปกรณ์
House
ธาตุกถา
House
ปุคคลบัญญัติ
House
กถาวัตถุ
House
ยมกปกรณ์
พระวินัย
มหาปัฏฐาน
พระอภิธรรม