อรูปาวจรกุศลจิต 4 ประเภท

อรูปาวจรกุศลจิต เกิดจากการเจริญสมถกรรมฐาน ต่อยอดจากรูปฌานโดยการเพิกรูปบัญญัติจนจิตเข้าถึงสมาธิระดับอรูปฌาน ในอภิธัมมถสังคหะแสดงรูปาวจรกุศลจิตไว้ 4 ประเภทตามระดับของฌาน ได้แก่ อากาสานัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน เมื่ออรูปาวจรกุศลจิตเกิดขึ้นแล้ว สามารถเป็นปัจจัยให้อรูปาวจรวิปากจิตเกิดขึ้นในอรูปภูมิในภพหน้าได้ ถ้าฌานสมาบัตินั้นยังไม่เสื่อม

คำสำคัญ: อรูปาวจรกุศลจิต4 อรูปฌาน อากาสานัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน

อรูปาวจรวิปากจิต 4 ประเภท

อรูปาวจรวิปากจิตคือจิตที่เป็นวิปาก หรือผลที่เกิดจากอรูปาวัจรกุศลจิต4 เกิดขึ้นทำกิจปฏิสนธิ และภวังค์ในอรูปภูมิ ในอภิธัมมถสังคหะแสดงรูปาวจรวิปากจิตไว้ 4 ประเภท ตามระดับของฌาน การส่งผลนั้นตรงไปตรงมาคือ อรูปาวจรกุศลจิตระดับอากาสานัญจายตนฌาน ส่งผลให้เกิดอรูปาวจรวิปากจิตระดับอากาสานัญจายตนฌาน ที่วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน ก็ส่งผลตรงไปตรงมาเหมือนกัน

คำสำคัญ: รูปาวจรวิปากจิต5 วิปากจิต ปฏิสนธิจิต ภวังค์จิต รูปภูมิ

อรูปาวจรกิริยาจิต 4 ประเภท

อรูปาวจรกิริยาจิต คล้ายกับอรูปาวจรกุศลจิต แต่เป็นจิตที่เกิดขึ้นกับพระอรหันต์เท่านั้น สำหรับปุถุชน จนถึงพระอริยบุคคลเบื้องต่ำ(โสดาบัน สกทาคามี อนาคามี) ไม่สามารถเกิดได้ ในอภิธัมมถสังคหะแสดงอรูปาวจรกิริยาไว้ 4 ประเภทตามระดับของฌาน คืออากาสานัญจายตนฌาน วิญญาณัญจายตนฌาน อากิญจัญญายตนฌาน เนวสัญญานาสัญญายตนฌาน ข้อแตกต่างระหว่างอรูปาวจรกุศลจิตคือ อรูปาวจรกิริยาจิต เมื่อเกิดขึ้นแล้ว ไม่เป็นปัจจัยให้เกิดอรูปาวจรวิปากจิต ทำกิจปฏิสนธิ หรือภวังค์ในอรูปภูมิได้

คำสำคัญ: รูปาวจรกิริยาจิต5 กิริยาจิต